Systemy ochrony środowiska
Kierownik specalizacji: dr hab. Tomasz Okruszko

We współczesnym świecie decyzje podejmowane są na podstawie informacji, najczęściej uzyskanych z różnych typów systemów monitoringu. Prawidłowe podejmowanie decyzji (oprócz cech osobowych ) wymaga zrozumienia istoty zbierania, gromadzenia i przetwarzania informacji. Specjalizacja jest dedykowana dla studentów o wykształceniu przyrodniczym.

Cel specjalizacji – wykształcenie absolwentów posiadających:

Umiejętności podejmowania decyzji na różnych poziomach tj. gminy, regionu czy kraju. Powinni posiadać umiejętność planowania szeroko rozumianego monitoringu środowiska przyrodniczego, komputerowego przetwarzania i analizy informacji, oraz wykorzystania modeli matematycznych, technik optymalizacyjnych oraz analizy wielokryterialnej.

Wiedzę o funkcjonowaniu systemów naturalnych w sposób umożliwiający opisanie procesów przyrodniczych za pomocą modeli matematycznych i numerycznych. W realizacji tych zadań wykorzystują szerokie spektrum narzędzi informatycznych w tym bazy danych, systemy geoinformacyjne, metody optymalizacyjne. Absolwenci potrafią przeprowadzić adaptację istniejącego modelu dla własnych potrzeb, jak i potrafią opracować własny model komputerowy wybranego procesu. Absolwent będzie gotów kontynuować edukację na studiach doktoranckich praktycznie w każdej dziedzinie nauk przyrodniczych, dysponując niezbędną wiedzą teoretyczną i umiejętnościami z zakresu narzędzi komputerowych.

Wiedza o stanie środowiska naturalnego zdegradowanego na drodze antropopresji jest powszechnie znana. Wzrosła również świadomość społeczna o zagrożeniach z tego stanu wynikających. Podejmowane działania z zakresu ochrony środowiska naturalnego w wielu obszarach otrzymały wsparcie w postaci szeregu aktów prawnych. Wiele poczyniono w zakresie monitoringu i ograniczenia emisji zanieczyszczeń. Dalszym wyzwaniem jest przywrócenie środowiska na ile to możliwe do stanu z przed jego degradacji do poziomu, w którym samo naprawcze procesy są w stanie pełnić swoje funkcje. Podjęte programy naprawcze znane są pod terminem naturyzacji. W praktyce okazało się, iż jednak część zmian zaszła tak daleko, że stały się one nieodwracalne lub niemożliwe do realizacji z powodu podjętych decyzji gospodarczych (zabudowa, linie transportu itp.).

Nawet w takich sytuacjach powinniśmy starać się zdegradowane środowisko przywrócić naturze najbliżej jak to jest możliwe. Jednowyrazowy termin angielski „restoration” jest bardzo poprawnym określeniem dla takich działań. Natomiast management, czyli zarządzanie w tym przypadku środowiskiem zapewnia jego utrzymanie w odpowiednim stanie określonym przez przyjęte standardy. Działanie przywracające zdegradowane środowisko naturze wymagają znacznej wiedzy z zakresu ekologii, ekotoksykologii, adaptacji żywych organizmów do stresu, biologii rozmnażania, oraz znajomości instrumentów prawnych. Dla nabycia odpowiedniej wiedzy do przywracania środowisko do stanu bliskiego naturalnemu powołano w/w. specjalizację. Studenci tej specjalizacji podczas nauki w Warszawie mają okazję zetknąć się ze zdegradowanym środowiskiem i porównać je ze środowiskiem Biebrzańskiego Parku Narodowego, gdzie wpływ człowieka nie zdążył wywrzeć istotnego piętna. Mają oni szanse nabycia kwalifikacji w obszarze ochrony środowiska, który coraz częściej jest stawiany jako cel dla osiągnięcia określonego standardu życia.

Technologie i techniki związane z ochroną wód i powierzcni ziemi prezentowane są w połączeniu z funkcjonowaniem systemów srodowiska przyrodniczego. Absolwent specjalizacji Technologie ochrony środowiska powinien posiadać wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielne rozwiązywanie problemów ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień technologicznych. Pogłębiona wiedza procesowa i technologiczna powinna obejmować szeroko pojętą problematykę oczyszczania i unieszkodliwiania, ze szczególnym uwzględnieniem strategii prewencyjnej tj. zapobiegania i redukcji powstawania zanieczyszczeń i odpadów. Wiedza technologiczna powinna obejmować zarówno technologie ochrony jak i rekultywacji zasobów naturalnych z uwzględnieniem ich wielofunkcyjnego wykorzystania i naturalnych zdolności ekosystemów do utylizacji zanieczyszczeń. Absolwent powinien być przygotowany również do podejmowania decyzji w zakresie wyboru najlepszych dostępnych technologii ochrony środowiska w konkretnych warunkach lokalnych. Powinien posiadać umiejętność planowania i wyboru priorytetów w strategii ochrony środowiska. Oprócz wiedzy technicznej powinien posiadać umiejętności modelowania i prognozowania zmian zachodzących w środowisku. Absolwent powinien być przygotowany do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych. Zdobyta wiedza metodyczna umożliwi mu podejmowanie pracy badawczej i kontynuację edukacji na studiach doktoranckich. Umiejętności absolwenta powinny pozwolić mu na kierowanie zespołami ludzkimi i rozwiązywanie problemów środowiskowych w dowolnej skali, z zachowaniem zasad prawnych, ekonomicznych i etycznych.

Absolwent specjalizacji jest wszechstronnie przygotowany do podjęcia pracy w organach administracji i ciałach samorządowych, a także w pozarządowych organizacjach związanych z prowadzeniem zarówno konserwatorskiej, jak i czynnej ochrony przyrody. Posiadł umiejętność planowania badań i wykonywania ekspertyz, statystycznego opracowywania i interpretacji wyników doświadczeń i analiz. Zna krajową florę i faunę w stopniu całkowicie wystarczającym do podejmowania samodzielnych, inwentaryzacyjnych prac terenowych. Został zapoznany z organizacją ochrony przyrody w Polsce, polityką państwa w tym zakresie oraz problematyką edukacji ekologicznej. Zna stosowane metody czynnej ochrony gatunków, fito- i zoocenoz oraz ekosystemów. Planując tę ochronę potrafi uwzględniać wymagania biologii i ekologii roślin i zwierząt, zna ponadto techniki postępowania z poszczególnymi grupami organizmów. W stosunku do innych studiów obejmujących problematykę ochrony środowiska specjalizacja ta wyróżnia się bardziej szczegółowym podejściem do kwestii ochrony ekosystemów dolin rzecznych i obszarów zurbanizowanych. Absolwent specjalizacji jest w pełni przygotowany do podejmowania zadań badawczych i kontynuacji nauki na studiach doktoranckich.

Absolwent specjalizacji posiada pogłębioną umiejętność oceny stanu środowiska przyrodniczego w układzie przyczynowo-skutkowym oraz umiejętności prognozowania w nim zmian na podstawie sposobu użytkowania i oddziaływania czynników zewnętrznych. Umiejętności te pozwalają mu na podejmowanie określonych decyzji z zakresu ochrony środowiska i planowania przestrzennego, zarówno w układzie lokalnym jak i regionalnym. Podejmowane decyzje oparte są na naukowej ocenie ryzyka środowiskowego i zdrowotnego. Absolwent posiada wiedzę i umiejętności z zakresu ekologicznych technologii produkcji pierwotnej i przetwarzania żywności oraz oceny jej jakości. Wiedza absolwenta pozwala na łączenie problematyki ochrony środowiska z jakością żywności, stylem życia i zdrowiem człowieka oraz zagadnieniami rozwoju regionalnego. Zdobyta wiedza pozwala na rozwiązywanie całokształtu problemów ochrony środowiska w dowolnej skali z zachowaniem zasad prawnych, ekonomicznych i etycznych. W szczególności uwzględnia ona zagadnienia ocen i prognoz środowiskowych, bezpieczeństwa żywności oraz zrównoważonego rozwoju. Absolwent posiada umiejętności planowania i wyboru priorytetów w ochronie środowiska oraz kierowania zespołami ludzkimi. Jest przygotowany również do kontynuacji edukacji na studiach doktoranckich.